انواع جهانگردی
براساس تعاریف سازمان جهانی جهانگردی، جهانگرد کسی است که به سرزمین یا کشوری غیر از محل اقامت دائمی خود مسافرت می کند و دست کم یک شب و حداکثر یک سال در آنجا می ماند و دلیل عمده مسافرت او تفریح، استراحت، دیدار بستگان، درمان، زیارت اماکن مقدس، بازدید از آثار تاریخی و مراکز هنری و فرهنگی، شرکت در مسابقات ورزشی یا تماشای آن، دیدن نمایشگاه های بازرگانی یا مراکز فعالیت های اقتصادی و شرکت در همایش ها و نشست ها است.
همایش ها
به برکت ارتباط و دوستی میان ملل و از سوی دیگر، بروز مشکلات گوناگون اقتصادی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و ... در سطح ملی و بین المللی هر ساله نشست ها و گردهمائی های بسیاری درگوشه وکنار جهان، برای یافتن راه حل مسائل و بستن پیمان ها، برگزار می شود و هزاران تن از نمایندگان دولت ها و ... در این گردهمائی هاشرکت می کنند.
اقتصادی و بازرگانی
به گواهی تاریخ، انسان از بدو پیدایش، همواره در پی معاش و تأمین نیازهای زندگی، مسکن و محل اقامت دائمی خود را ترک می کرده و برای مبادله کالا و دست ساخته های خویش با سایر نیازمندی های زندگی راهی شهرها و کشورهای دیگر می شده است. هر سال و هر ماه، در سراسر گیتی، در شهرها و کشورهای گوناگون، نمایشگاه هائی برای معرفی کالاهای تولید شده برگزار می شود و گروه کثیری از بازرگانان یا مردم عادی برای آشنائی با آخرین دستاوردهای صنایع و کشاورزی و بازاریابی برای این کالاها به نمایشگاه ها مراجعه می کنند. هم اکنون و به ویژه به سبب رونق روابط بازرگانی میان کشورهای مختلف، برپائی نمایشگاه های محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی بسیار رایج است و میلیون ها تن از این نمایشگاه ها دیدن می کنند.
ورزشی
هم زمان با پیشرفت هائی که در تمامی شئون زندگی انسان روی داده است، ورزش و امور مربوط به تقویت جسم، که تأثیر بسزائی در سلامت روح دارد، بسیار گسترش یافته است. پیدایش رشته های مختلف ورزشی، ذوق و شوق مردم به ویژه جوانان به ورزش و دیدن مسابقات ورزشی امروزه به صورت یکی از فعالیت های تفریحی، آموزشی، فرهنگی مردم جهان در آمده است. هم اکنون از ورزش و مسابقات ورزشی برای ایجاد مودت و دوستی میان ملت ها، گفتگوی تمدن ها و مبارزه با فساد استفاده می شود. از این رو، هر ساله میلیون ها پیر و جوان برای شرکت در مسابقات ورزشی یا دیدن آن ها راهی سرزمین ها و کشورهای جهان می شوند.
تاریخی و هنری و فرهنگی
هر ساله تعداد بی شماری از مشتاقان برای دیدار یادمان های تاریخی، جشنواره های هنری و مراکز فرهنگی به سراسر جهان به ویژه به کشورها و سرزمین های تاریخی سفر می کنند. این جهانگردان که معمولاًبه سراسر جهان و به ویژه به کشورها و سرزمین های تاریخی سفر می کنند. این جهانگردان که معمولاً منزلت فرهنگی و علمی ویژه ای دارند و تعداد کثیری از جهانگردان را تشکیل می دهند. گاه در گردهمائی های فرهنگی- تاریخی شرکت می نمایند و از گنجینه ها، کتابخانه ها و دانشگاه ها بازدید می کنند.
مذهبی
بدون تردید، یکی از مهم ترین و کهن ترین عوامل و انگیزه های مسافرت انسان باورهای مذهبی و احساسات دینی بوده است. انسان از ابتدای تاریخ مکان هائی را مقدس می دانسته است و به منظور تأمین نیازها و خواسته های روحی، روانی و مادی خود و از ترس بلایای طبیعی و غیرطبیعی که زندگی او را تهدید می کرده، به زیارت و دیدن آن مکان های مقدس می رفته است. مثلاً کعبه بتخانه اعراب پیش از اسلام بوده و با پیدایش اسلام زیارتگاه میلیون ها مسلمان شده است. بودائیان،سیک ها، مسیحیان و قوم یهود نیز برای زیارت مکان های مقدس خویش مسافرت می کنند. جهانگردی با این انگیزه نیز رونق فراوان دارد. عبادت گاه هائی نظیر مساجد، آرامگاه پیشوایان مذهبی، کلیساها و ...هر ساله پذیرای میلیون ها معتقدان خود هستند.
درمانی و بهداشتی
از دیرباز انسان به خواص آب های معدنی برای شفای بیماری های پوستی، مفصلی و تأثیر آب و هوا در تسکین آلام روحی و روانی پی برده است. رومیان باستان برای استفاده از آب های معدنی به جزیره سیسل و لمباردی سفر می کردند. هم اکنون تأسیسات بی شمار آب گرم معدنی در نواحی مختلف ایتالیا، فرانسه، آلمان و ... وجود دارد که پذیرای میلیون ها جهانگرد طالب آب درمانی است. بسیاری از بیماران نیز برای مداوا به مراکز مهم و معتبر پزشکی در کشورهای پیشرفته یا مراکز و پایتخت کشورهائی که از امکانات بهداشتی و درمانی بهره مند هستند، مراجعه می کنند. این نوع جهانگردی نیز اعتبار و رواج فراوانی دارد.
تفریح، استراحت و دیدار بستگان
محیط پرهیاهو و آلوده و یکنواخت شهرهای امروزی، موجب فرسایش روحی و جسمی انسان می شود و بدیهی است که این امر در بازده کار او بسیار موثر است، بنابر این ، گرایش به ایجاد تنوع در محیط زندگی و فرار از فضای پر تنش شهر کنونی از یک سو و عشق انسان به زیبائی های طبیعت او را به ترک محیط کار و زندگی دائمی خود وا می دارد. هر سال و هر ماه و هر روز میلیون ها انسان، فارغ از هر گونه تکلف، هنگام تعطیلات یا فراغت از کار، به سوی کرانه های زیبای دریاها، نواحی خوش آب و هوای روستاها و ... رهسپار می شوند و در آغوش طبیعت، خستگی و فرسودگی جسمی و روحی خود را بهبود می بخشند. شاید انگیزه استراحت و تمدد اعصاب، تفریح دیدار آشنایان و بستگان مهم ترین عامل و انگیزه جابه جائی و مسافرت انسان در جهان کنونی باشد.
*برگرفته از مطالب گردآوری شده توسط رئوف موسوی*
